Stel je voor: je staat samen met je moeder in de supermarkt en ziet overal bewakingscamera’s. Je weet zeker dat ze op jou gericht zijn en dat je in de gaten wordt gehouden. De beveiligers zijn naar jou op zoek. Dan vertelt je moeder je dat dit niet echt is, maar een waan die voortkomt uit je schizofrenie. Dit kan ontzettend verwarrend zijn. Maar wat is schizofrenie eigenlijk? En hoe kun je een familielid met schizofrenie ondersteunen?
Wat is schizofrenie?
Schizofrenie is een hersenaandoening waarbij iemand last heeft van psychoses. Tijdens een psychose kan iemand dingen waarnemen die er niet zijn (hallucinaties) of gedachten hebben die niet op de werkelijkheid berusten (wanen). Bijvoorbeeld het gevoel bespioneerd te worden.
De aandoening ontstaat meestal tussen de late tienerjaren en het midden van de dertig. De precieze oorzaak is niet bekend, maar genetische aanleg, omgevingsfactoren en verstoringen in de hersenchemie spelen een rol. Schizofrenie uit zich bij iedereen anders; niet iedereen ervaart alle symptomen en de ernst kan sterk variëren.
Hoe kun je een familielid met schizofrenie helpen?
Door familieleden kan het moeilijk zijn om om te gaan met de psychoses en wanen van iemand met schizofrenie. Toch kunnen zij, met begrip, geduld en de juiste ondersteuning, een belangrijke rol spelen in het herstel en welzijn van hun familielid. Schizofrenie is een ziekte, geen keuze. Gelukkig zijn er behandelingen mogelijk, zoals therapie en medicatie. Een psychiater kan helpen om de symptomen onder controle te krijgen. Als familielid kun je ondersteuning bieden door diegene te motiveren om professionele hulp te zoeken en hen te helpen herinneren aan afspraken en
medicatie-inname.
Mensen met schizofrenie ervaren de wereld anders. Wanen en hallucinaties zijn voor hen levensecht. Probeer discussies hierover te vermijden en toon begrip zonder de waan te bevestigen. Een kalme, steunende houding kan helpen om vertrouwen op te bouwen. Als familielid draag je een zware verantwoordelijkheid, maar je kunt niet alles alleen oplossen. Het is belangrijk om duidelijke grenzen te stellen en steun te zoeken bij anderen. Een familievereniging zoals Ypsilon (Nederland) biedt lotgenotencontact en ondersteuning.
Kortom, leven met schizofrenie is een uitdaging, zowel voor de persoon zelf als voor diens familie. Door begrip, geduld en praktische steun kunnen familieleden een waardevolle rol spelen. Tegelijk is het essentieel om ook voor jezelf te zorgen en hulp te zoeken waar nodig.
Bronnenlijst:
Trimbos-instituut – Informatie over schizofrenie en ondersteuning voor naasten. https://www.trimbos.nl
GGZ Nederland – Organisatie voor geestelijke gezondheidszorg in Nederland, met richtlijnen en hulpbronnen. https://www.ggznederland.nl
Ypsilon – Vereniging voor familieleden en naasten van mensen met een verhoogde kwetsbaarheid voor psychose. https://www.ypsilon.org
Hersenstichting – Wat is schizofrenie? https://www.hersenstichting.nl/hersenaandoeningen/schizofrenie/