Genderstereotypes
De laatste jaren is er steeds meer aandacht voor genderstereotypen. Zo zijn pretparken bezig met inclusiviteit, omdat ze niet het idee willen geven dat een attractie specifiek voor jongens of voor meisjes is (Goudsmit, 2021). Ook is er meer aandacht voor stereotypen in reclames en komt er vaker kritiek op stereotyperende reclames. Zo heeft het Verenigd Koninkrijk een verbod op schadelijke genderstereotypen in advertenties (NOS, 2019). Speelgoedmerken, zoals Lego, proberen stereotypen ook te vermijden, omdat zij vinden dat iedereen met het speelgoed kan spelen (Het Laatste Nieuws, 2021). Maar waarom is dit zo belangrijk?
Stereotyperingen zijn verwachtingen en ideeën over leden van een specifieke groep (Ellemers, 2018). Genderstereotypen zijn gebasseerd op het idee dat karakteristieken en gedrag tussen genders verschillen (Eisend, 2019). Genderstereotyperingen reflecteren hoe we denken over mannen en vrouwen, wat voor gedrag we van mannen en vrouwen verwachten, maar ook hoe we denken dat mannen en vrouwen moeten gedragen (Prentice & Carranza, 2002). Genderstereotypen zijn descriptief, ze beschrijven hoe gendergroepen zijn, en prescriptief doordat er ook wordt gewezen op hoe de gendergroepen horen te zijn (Burgess & Borgida, 1999). Deze stereotyperingen hebben negatieve gevolgen, omdat er op gendergroepen restricties en verwachtingen worden gelegd (Castillo-Mayén & Montes-Berges, 2014).
Zo worden vrouwen als minder getalenteerd dan mannen gezien (leslie et al., 2015). Daarbij krijgen vrouwen minder snel een promotie, of een goede positie. En als een vrouw een kind krijgt, wordt er snel de aanname gedaan dat ze minder zal werken, zodat ze voor haar kind kan zorgen. Andersom, als een man vader wordt, wordt deze aanname niet gedaan. Daarnaast worden vrouwen als sensitief gezien en is er een idee dat vrouwen beschermd moeten worden door mannen (Ellemers, 2018). Genderstereotypen hebben ook invloed op romantische partners. Onderzoek toont aan dat mannen minder aangetrokken zijn tot een vrouw die slimmer is, of intelligenter is dan zij zelf zijn (park et al, 2015).
In de schoolcontext kan het zo zijn dat meisjes onderpresteren, door de stereotyperingen (Flore & Wicherts, 2015; Kapitanoff & Pandey, 2017). Echter, dit kan ook deels komen doordat vrouwen ondergepresenteerd zijn in schoolboeken. Jezelf terugzien in schoolboeken kan invloed hebben op de schoolresultaten (Pring, 2019). Daarnaast blijkt ook dat als meisjes hogere cijfers halen dan de jongens in hun klas, de jongens alsnog als meer getalenteerd worden gezien (Grunspan et al., 2016).
Stereotyperingen hebben dus invloed op hoe we over mannen en vrouwen denken, maar ook op de behandeling van de gendergroepen. Mede daardoor is internationale vrouwendag opgericht. Mannen en vrouwen hebben (in Nederland) nog niet een zelfde positie. Zo is er nog steeds een loonkloof en krijgen vrouwen minder vaak een promotie. Daarnaast participeren er minder vrouwen op de arbeidsmarkt. Ook zijn vrouwen vaak slachtoffer van seksuele intimidatie en (huiselijk) geweld. Verder krijgen vrouwen ook vaak te maken met zwangerschapsdiscriminatie, anticonceptie is vaak de verantwoordelijkheid van de vrouw en er is nog steeds een taboe op abortus. Al met al is internationale vrouwendag nog steeds hard nodig! (College voor de Rechten van de Mens, 2021; Internationale-Vrouwendag, 2022)
Literatuur
Burgess, D., & Borgida, E. (1999). Who women are, who women should be: Descriptive and prescriptive gender stereotyping in sex discrimination. Psychology, Public Policy, and Law, 5(3), 665–692. https://doi.org/10.1037/1076-8971.5.3.665
Castillo-Mayén, R., & Montes-Berges, B. (2014). Analysis of current gender stereotypes. Anales de Psicologia, 30(3), 1044–1060. https://doi.org/10.6018/analesps.30.2.138981
College voor de Rechten van de Mens. (2021, 8 maart). 8 maart 2021: Internationale Vrouwendag. Geraadpleegd op 1 maart 2022, van https://mensenrechten.nl/nl/nieuws/8-maart-2021-internationale-vrouwendag
Eisend, M. (2019). Gender Roles. Journal of Advertising, 48(1), 72–80. https://doi.org/10.1080/00913367.2019.1566103
Ellemers, N. (2018). Gender Stereotypes. Annual Review of Psychology, 69(1), 275–298. https://doi.org/10.1146/annurev-psych-122216-011719
Flore, P. C., & Wicherts, J. M. (2015). Does stereotype threat influence performance of girls in stereotyped domains? A meta-analysis. Journal of School Psychology, 53(1), 25–44. https://doi.org/10.1016/j.jsp.2014.10.002
Goudsmit, R. (2021, 16 oktober). Voor typische jongens- en meisjesdingen is steeds minder plaats in attractieparken. Trouw. Geraadpleegd op 27 februari 2022, van https://www.trouw.nl/binnenland/voor-typische-jongens-en-meisjesdingen-is-steeds-minder-plaats-in-attractieparken~ba0c89ba/
Grunspan, D. Z., Eddy, S. L., Brownell, S. E., Wiggins, B. L., Crowe, A. J., & Goodreau, S. M. (2016). Males Under-Estimate Academic Performance of Their Female Peers in Undergraduate Biology Classrooms. PLOS ONE, 11(2), e0148405. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0148405
Het Laatste Nieuws. (2021, 11 oktober). Lego wil meer gendergelijkheid: “We moeten eeuwenoude clichés doorbreken”. hln.be. Geraadpleegd op 27 februari 2022, van https://www.hln.be/buitenland/lego-wil-meer-gendergelijkheid-we-moeten-eeuwenoude-cliches-doorbreken~a0ba452f/
Internationale-Vrouwendag. (2022, 13 januari). is nog steeds hard nodig. Geraadpleegd op 1 maart 2022, van https://www.internationale-vrouwendag.nl/internationale-vrouwendag-is-nog-steeds-hard-nodig/
Kapitanoff, S., & Pandey, C. (2017). Stereotype threat, anxiety, instructor gender, and underperformance in women. Active Learning in Higher Education, 18(3), 213–229. https://doi.org/10.1177/1469787417715202
Leslie, S. J., Cimpian, A., Meyer, M., & Freeland, E. (2015). Expectations of brilliance underlie gender distributions across academic disciplines. Science, 347(6219), 262–265. https://doi.org/10.1126/science.1261375
NOS. (2019, 14 augustus). Voor het eerst reclames met genderstereotypen geweerd in Groot-Brittannië. Geraadpleegd op 27 februari 2022, van https://nos.nl/artikel/2297525-voor-het-eerst-reclames-met-genderstereotypen-geweerd-in-groot-brittannie
Park, L. E., Young, A. F., & Eastwick, P. W. (2015). (Psychological) Distance Makes the Heart Grow Fonder. Personality and Social Psychology Bulletin, 41(11), 1459–1473. https://doi.org/10.1177/0146167215599749
Prentice, D. A., & Carranza, E. (2002). What Women and Men Should Be, Shouldn’t be, are Allowed to be, and don’t Have to Be: The Contents of Prescriptive Gender Stereotypes. Psychology of Women Quarterly, 26(4), 269–281. https://doi.org/10.1111/1471-6402.t01-1-00066
Prins, A. (2019, 13 november). Nog een hoop stereotypen te vinden in schoolboeken: “Het is net sluikreclame”. RTL Nieuws. Geraadpleegd op 27 februari 2022, van https://www.rtlnieuws.nl/nieuws/nederland/artikel/4919541/schoolboek-stereotype-diversiteit-man-vrouw-universiteit-leiden